Rukopis OBLIKOVANJE TRADICIJE Marije Tanackov, uzeto najopštije, čine tekstovi naučne, dokumentarne, istorijske i književne prirode. Pisani kao „odgovori na zadate teme“, nužno raznovrsni u svojoj tematici i formi, karakteriše ih pouzdanost građe, trezvenost saopštene misli i istraživačka smirenost. Njihova referentnost je u verodostojnosti, koja uvek nalazi primenu u drugim oblastima duha, kao što su istorija, sociologija, filozofija, i svakako književnost. Prezentovani u formi naučnog članka, rasprave ili književnog prikaza, u njima se drži do suštine konkretnog fenomena, do potpunosti naučne formulacije i uzročno-posledičnog sleda.
Višeaspektni pristup temama kao što su grad Kikinda, kikindska biblioteka, manastir Hilandar, prati srazmerno originalna interpretacija. Autorkina zapažanja, ugao posmatranja, asocijativno povezivanje stanovišta, nadahnuće, lakoničnost izraza, kao i naučna aparatura, daju solidnu utemeljenost kritičkim tekstovima.
Autorka Marija Tanackov u tekstovima „Dve rodoljubive pesme“, „O jednoj pesmi i još ponešto o dućanu“, posve u prezentovanim književnim prikazima, pokazuje kvalifikacije estetičara i izučavaoca pouzdane erudiciju i kulture. Snaga logike, dijalektička moć mišljenja, u isto vreme sposobnost emocionalnog reagovanja, oslobađanja utisaka, raspoloženja, osećanja i mašte, preporučuju je kao istraživača i „čoveka od pera“. Argumentovano tumačenje, uopštavanje obrazloženja, prosuđivanje, zaključivanje i sistematizovanje, potom prijemčivost, osetljivost za estetsko, svojstva su ovog književnog interpretatora.
Tumačeći pesnička dela, autorka nije prepuštena plimi utisaka i strasti, nego je mudar i tačan tumač čiji se pristup bazira na logičko-saznajno-vrednosno-etičkom usmerenju procesa mišljenja.
(izvod iz recenzije)
prof. dr Tihomir PETROVIĆ,
Radeći kao urednica Zavičajnog odeljenja Narodne biblioteke „Jovan Popović“ u Kikindi, Marija Tanackov je tokom poslednjih petnaest godina uspela da realizuje niz istraživačko-izdavačkih projekata i da osmisli samosvojni koncept književnih večeri i tribina. U taj posao ona je unela puno truda, posvećenosti i stručnosti. Tako su nastali njeni brojni radovi iz različitih oblasti: istorije kulture Kikinde, istorije književnosti, književne kritike i recenzije. Reč je o tematski i sadržinski veoma raznovrsnim radovima čiji je zajednički cilj očuvanje prošlosti, vrednosti, beleženje istorije i dometa u kulturnom prostoru Kikinde i Vojvodine. Autorka je te radove prikupila u jednom rukopisu pod naslovom Oblikovanje tradicije koji obuhvata dva dela.
U celini uzev, rukopis Marije Tanackov predstavllja jedan vredan i akribično pisan rad. Posvećen je značajnim temama iz kulturnog života Kikinde koje kod nas nisu dovonjno ni poznate ni obrađivane. Rukopis je stručan, bogat književno-istorijskom građom i odgovarajućim podacima koji će svakako korisno poslužiti svakom ko se bude zanimao pitanjima iz kulturne istorije Kikinde.
(izvod iz recenzije)
prof. dr Jovica Trkulja